Filmy śmierć, walka, druga wojna światowa

„Tajemnica twierdzy szyfrów” to osadzona w realiach II wojny światowej ekranizacja bestsellerowej powieści Bogusława Wołoszańskiego pt. „Twierdza szyfrów”. 13-odcinkowy fabularny serial telewizyjny ze znakomitą obsadą w reżyserii Adka Drabińskiego. To wielkie historyczne widowisko, kino wojenne o wartkiej, trzymającej w napięciu akcji. Są tu efektowne sceny batalistyczne z udziałem m.in. artylerii przeciwlotniczej, owiana tajemnicą maszyna „ryba-miecz”, polski szpieg w niemieckim mundurze, walka wywiadów, splatające się wątki, dramatyczne wydarzenia rozgrywające się w mrocznych tunelach i zamkach z malowniczymi plenerami Dolnego Śląska w tle.

Serial Janusza Morgensterna opowiada o polskim ruchu oporu przeciw hitlerowskim okupantom, o młodzieży lat wojny, jej codziennym życiu i walce. Głównymi bohaterami są dwudziestoletni chłopcy, wplątani w dramatyczną historię narodu i zmuszeni do podejmowania trudnych, nierzadko tragicznych decyzji. Z właściwą ich wiekowi fantazją, poświęceniem, ale i ze świadomością ogromu ryzyka i odpowiedzialności podejmują nierówną walkę z wrogiem. Początkowo jest ona spontaniczna. Z czasem przeradza się jednak w zorganizowaną i dokładnie planowaną działalność dywersyjną.

Wrzesień 1939 roku nie był ostatecznym terminem zakończenia działań wojskowych przez Polskie Wojsko. Heroiczną walkę prowadził major Henryk Dobrzański ps. Hubal. Major Dobrzański 23 września 1939 przejął dowództwo nad resztakmi 110 pułku ułanów. Film przedstawia dramatyczną i heroiczną walkę garstki ułanów. Walkę o honor, wolność, ideały. Walkę, która z góry była skazana na porażkę.

Wiosna 1945 roku. Oddziały I Armii Wojska Polskiego zbliżają się do Wału Pomorskiego. Brnąc przez błoto, zalane leśne trakty mozolnie zbliżają się do Kołobrzegu. Niemcy nie zamierzają poddać się bez walki i zacięcie bronią swych pozycji. Kompania dowodzona przez porucznika Kotarskiego, której radiowy kryptonim brzmi „Jarzębina”, bierze czynny udział w zmaganiach. Żołnierze są już zmęczeni walką. Chcą wracać do swoich najbliższych, marzą o spokojnym, cichym, własnym kawałku ziemi. Po wkroczeniu do Kołobrzegu walki toczą się o każdy dom, każdy pokój, każdy skrawek ziemi. Po ciężkim boju polscy żołnierze wypierają hitlerowców z miasta i dochodzą do Bałtyku. Niestety nie wszyscy. Nie ma wśród nich już porucznika Kotarskiego i wielu jego towarzyszy.

Niemcy napadają na Polskę, jest wrzesień 1939 roku. Faszyści zajmują powoli Katowice pomimo zaciętego oporu Ślązaków. Niestety gorzej wyposażeni Polacy ustępują metr po metrze. Pod bronią znaleźli się również harcerze. To oni bohatersko bronią ostatniego, niezdobytego bastionu - wieżę spadochronową...

Akcja filmu toczy się w 1944 roku, w okolicach Lublina. W odradzającej się Armii Wojska Polskiego, znaleźli się porucznik Kolski (Marek Perepeczko) i partyzant-akowiec podporucznik Olewicz (Daniel Olbrychski). W nowym wojsku służą żołnierze popierający nowe władze i tacy, którzy mają poważne wątpliwości… Ze w względu na sytuację polityczną byli akowcy wolą nie ujawniać swojej przeszłości, atmosferę niepewności pogłębiają coraz częstsze aresztowania i oskarżenia żołnierzy Armii Krajowej. Na polu bitwy jednak, walczą ramię w ramię…

Żołnierze oddziału AK postanawiają odbić z więzienia gestapo swojego kolegę. Wyprawa po broń z Krakowa do Radomia i droga powrotna przez Kielce do Krakowa kończy się wprawdzie jej zdobyciem, ale pięciu uczestników akcji ginie w walce z Niemcami.

Opowieść rozgrywa się podczas drugiej wojny światowej. Bogdan Sowik i Stanisław Krawczyk przebywają w obozie w Związku Radzieckim. Jest czas tworzenia, z pomocą Armii Radzieckiej, Ludowego Wojska Polskiego. Obaj bohaterowie, razem z innymi Polakami, trafiają nad Okę do polskiej armii i ruszają do walki z Niemcami szlakiem bojowym I Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki.

Akcja filmu rozgrywa się w latach 1936–1942. Paweł Lasoń zostaje skazany na osiem lat pozbawienia wolności. Jest przekonany, że zdradził go Stefan. Po wybuchu wojny w 1939 roku ucieka z aresztu, rozpoczyna działalność konspiracyjną na Śląsku. Wkrótce Niemcy aresztują jego żonę. Paweł jest przekonany, że to ponownie sprawa Stefana. Dopiero śmierć przyjaciela pokazuje, że to nie on był zdrajcą.

Film oparty jest na faktach i opowiada historię ucieczki z Syberyjskiego obozu pracy. Zdarzenie to miało miejsce w 1940 roku, kiedy to siódemka śmiałków pochodzących z różnych krajów postanowiła uciec z niewoli. Towarzysze będą musieli pokonać tysiące kilometrów przez wrogi teren, by dotrzeć do wymarzonych Indii, gdzie zaznają wolności. Podczas wyprawy poznają m.in. prawdziwe znaczenie słowa przyjaźń.